Ceiba Speciosa ya da bilinen adıyla Floss Silk (Tiftiklenmiş İpek Ağacı). Baobab ağacı ile aynı sülaleden. Tıpkı onun gibi gövdesi sürahi şeklinde. Güney Amerika kıtasının tropical ve subtropikal bölgeleri anavatanı. Ancak İspanyollar bu harikulade ağacı alıp Valencia’aya taşımışlar, adını da “sarhoş sopalayan” koymuşlar. Bu adın nedeni gövdesinin dikenlerle kaplı oluşu. Bu dikenlerin nedeni ağacın kendini hayvanlardan korumak istemesi. Taze meyvaları çok lezzetli olduğundan tırmanıcı hayvanların saldırından korunmaya çalışıyormuş. Ancak Güney Amerika ormanlarının yaygın hayvanı minik maymunlara bu numara sökmüyormuş, çünkü onlar bu ağaca tırmanmak yerine yakınındaki başka ağaçlara tırmanıp meyvalarını yürütmeyi beceriyorlarmış..ABD’nin San Diago kenti de bu ağaçla anılıyor. Florida'da çok yaygın değil ama yetişebiliyor. Sıcağı seviyor. Kuraklığa çok dayanıklı, Sürahi gövdesinin yanı sıra derine inen kökleri ile de uzun suren susuzluklarda sağ kalabiliyor. Soğuğa da kısmen dayanabiliyor.
25 metre kadar boylanan ve gövdesinin çevresi 2 metreye ulaşabilen bir ağaç bu. Pembe (nadiren sarı) nefis çiçekler açıyor. Kışın yapraklarını döküyor. Yaz sonunda ise yağmurlarla beraber çiçeklenerek bir sanat yapıtına dönüşüyör. Çiçekleri hatmi çiçeği ile zambağa benziyor. Ancak her bir çiçek 10- 15 santim büyüklüğünde. Hummingbird (sinek kuşu) denen, upuzun kılıç gibi gagası olan minicik ve rengarenk bir kuş var. Bu kuş upuzun gagasını sokarak bu kocaman çiçeklerin nektarını emiyor.
Çiçekler meyvaya dönüştüğünde 20 santime kadar büyüyebilen yumurta şeklinde bir kapsül oluşuyor. Bu kapsülün içinde siyah fasulye gibi tohumlar var. Bu tohumlarından elde edilen yağ daha çok endüstride kullanıyor ama yenilebiliyor da. Olgunlaşan kapsül patladığında ise tıpkı pamuk bitkisi gibi bir topak oluşuyor. Çok kaliteli değil ama gerçekten bu bir koton hem de ipek gibi. Ağacın adı da zaten oradan geliyor.
Ağacın gövdesi gençken parlak çimen yeşili. Rengin kaynağı klorofil. Yani ağaç yaprakları yokken de gövdesiyle fotosentez yapabiliyor. Gövde yaşlandıkça yeşil rengi solarak grileşiyor. Ağacın gövdesi de çok değerli. Tekne de yapılabiliyor kağıt da.
Bu ağaç faydalarının yanı sıra güzelliği ile de meşhur. Amerika ve Ispanya dışında Güney Afrika, Avustralya ve Yeni Zelenda’da da yolları ve parkları süslemek için kullanılıyor.
NOT: Amazon yerlileri, ayinler sırasında içtikleri kafa buldurucu özel bir karışıma bu ağacın ekstresini de katıyorlarmış.
2 Kasım 2019